Awoodda Doonista
Awoodda doonista (willpower) iyo iska adkaantu (Selfdiscipline) ma kala haraan, haddii midkood la waayana kan kale waxmatare ayuu noqonayaa. Si aad u noqotid qof iska adag oo naftiisa maamuli kara xakamaynna kara waxaa laga ma maarmaan ah in aad garowsan tahay awoodda doonista, sida ay u shaqayso iyo waxyaabaha baabi'iya ama hoos u dhiga awoodda doonista. Sidaas awgeed waxa aan cutubka uga hadlaynaa waxa ay buuniyaasha aqoonta u lihi ka yiraahdeen awoodda doonista, ka dib na waxaan dhawr qodob si dul ka xaadis ah ugu sheegi doonnaa waxyaabaha xoojiya ama kobciya iyo kuwa dhima ama hoos u dhiga awoodda doonista.
Waa Maxay Awoodda Doonistu?
Roy Baumeister oo ah cilmibaare lafagura awoodda doonistu waxa uu awoodda doonista ku qeexay sidaan: “Awoodda doonistu (willpower) waa waxa naga soocay noolayaasha kale. Waa kartida aan ku xakamayn karno laab la kaceenna (impulses), kuna dabri karno rabitaanka dhagaraysan (Temptation) kuna samaynno waxa qumman ee inoo danta aayaatiinka dambe, maya waxa aan rabno hadda. Runtii awoodda doonistu waa udub dhexaadka ilbaxnimada.Kelly McGonigal oo ah qoraaga buugga “The Willpower Instinct” waxay awoodda doonista ku qeexday “karaanka aad ku samaysid waxa aad samaysid ayada oo qayb adiga kaa mid ahi diiddan tahay in aad samaysid.Kelly waxa ay awoodda doonista u qaybisay saddex (3) qaybood oo kala ah: awoodda ku dhawaaqidda, awoodda diidmada iyo awoodda rabitaanka.
Awoodda ku Dhawaaqista
Sida ay Kelly qabto awoodda ku dhawaaqistu (I will power) waa waxa kaa caawiya in bilowdid hawl culus, dhib badan oo madax wareer miiran ah. Awoodda ku dhawaaqistu kaama caawiso in aad hawl dhib badan bilowdid oo kaliya balse waxay kaa caawisaa in aad ku adkaysatid oo ka jibagaartid hawshaas si walba oo ay u dhib badan tahay. Waa halka maahmaahdii Soomaaliyeed ka ahayd “waxa aadan hureyn horaa loogu hawlgalaa”.
Awoodda Diidmada
Kelly McGonigal waxay awoodda diidmada ku tilmaantay in ay tahay awoodda kaa celisa in aad samaysid wax walba oo naftaada iyo dareenkaagu la dhaco. Tusaale adiga oo dhawr bilood ka hor cabbista sigaarka joojiyay marka qof kale agtaada sigaar ku shito durba dareenkaagu waxa uu isla markiiba kugu riixayaa in aad adiguna xabbad sigaar ah shidato balse awoodda diidmada ayaa gacanta ku qabanaysa oo ku xusuusinaysa go'aankaagi aad horay u gaartay in ay aad sigaar cabbista joojisid.
Murti Soomaaliyeed ayaa iyadoo ka digaysa waxa ay qofka aan lahayn awoodda diidmada uguna soo halqabsanaya arrintii hore aan u sheegnay ee ahayd in ay tahay arrimaha aan noolaha ku kala duwanahay waxa ay tiraahdaa “nin liid caadadii ma baajo bahalna ceeriin ma daayo”.
Awoodda Rabitaanka
Ugu dambayn Kelly waxay awoodda rabitaanka ku qeexday in ay tahay awoodda dabagalka ku haysa yoolashaada (goals) iyo doonistaada (desires) mustaqbalka ayada oo mar walba ku dhiirragalinaysa. Haddii aadan aqoon waxa aad rabto, waxa aad la mid tahay qof socdaal ah oo aan ogayn halka uu yahay majiirihiisa socodku, waana nolol ku salaysan ambasho iyo dayoow.
Is Aqoonso
Si aad naftaada uga adkaatid oo u xakamaysid waa in aad horta adigu is aqoonsataa. Ujeedku waa, mar walba oo aad hadlaysid, hawl qabanaysid, wax iibsanaysid, ama wax diidaysid iswaydii sababta aad waxaan u samaynaysid ama u diidaysid. Waa hubanti in qof walba oo nooli leeyahay awood Eebbe siiyey oo u gaar ah. Haddana waxaa jirta heer ay gaarsiisan tahay. Waa halkii ay murtida Soomaaliyeed ka lahayd “togba taagtii buu rogmadaa.” Waxaa iyana jirta hees uu ku xareediyo hoobal Axmed Mooge oo ay ku jiraan erayo isla murtidan la halmaala oo ah:
Tacab kaaga iyo Tamartaadu way Ku tilmaamayaanoo Way ku toosiyaane,
Waxaad taransataa Tiro kuu galoo Illeen lagu tanaadaa.
Qaadnee talaabada Toocadaan tilmaamiyo Tusan iyo barwaaqiyo Tahan baynnu gaadhnee Miyaad talo ka weyn tahay.
Heestan dulucdeedu waa isku tashiga iyo awoodda qofku in ay yihiin kuwa ku haga ku na toosiya habka iyo hannaanka uu ku gaari lahaa, higsigiisa nololeed. Waxa aad qabsato oo keliya iyo qaabka aad wax u qabsataa waa suurtagalnimadaada halka iyo heerka aad rabto.
Xoojiyayaasha Awoodda Doonista
Awoodda doonistu waxay la mid tahay waasto-biyood (reservoir) ama waa taangi biyo ah oo kale, haddii aan mar walba biyaha lagu shubin dabcan biyihii ku jiray waa ay dhammaanayaan maxaa yeelay wax uun baa ka baxaya ee waxba laguma soo kordhin,waayo si joogto ah aya looga dhaansadaa. Awoodda doonistuna waa sidaas oo kale oo mar walba waa in aad buuxisaa. Mar walba oo aad awoodda doonista adeegsatid waa ay yaraanaysaa ama hoos ayay u dhacaysaa. Sidaas awgeed siyaabaha awoodda doonista aad ku xoojin karto waxaa ka mid ah:
Comments
Post a Comment